یک کشف تازه در غرب ایران
تاریخ انتشار: ۲۱ دی ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۴۹۴۸۹۵
باستانشناسان ایرانی در دشت دهلران، کتیبه آجری به خط «اَکدی» به همراه آجر نقشدار احتمالا از سیستم آبرسانی عیلامیها را کشف کردهاند، که اهمیت سیاسی ـ اقتصادی «گاران» در سرحدات غربی تمدن عیلام را نشان میدهد.
به گزارش ایسنا، درباره این یافتههای باستانشناسان، در نشست تخصصی «بازنمایی چشماندازی از دشت دهلران؛ بر مبنای نویافته تپه گاران» که به همت پژوهشکده باستانشناسی برگزار شد، گزارش داده شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
این باستانشناس ادامه داد: ارتفاع برجستگی اصلی ۲۰ متر و ارتفاع پشتههای پیرامونی آن حدوداً بین ۳ تا ۶ متر است. سرتاسر دامنه برجستگی اصلی را پهنۀ پست و یکنواختی به عرض تقریباً ۲۰ متر در برگرفته است که آن را از پشتههای پیرامونی جدا کرده است. شاید این پدیده نشانی از وجود یک خندق باشد که برای حفاظت بیشتر پیرامون آکروپل تپه ایجاد شده است.
زینیوند در ادامه این گزارش گفت: گاران به دلیل توالی منظم از اواخر سلسلههای قدیم تا اواخر دوران تاریخی و همچنین تبدیل شدن به بزرگترین زیستگاه در نیمه هزاره دوم قبل از میلاد تا اواخر دوره هخامنشی، از اهمیت فوقالعادهای در مطالعات باستانشناسی این منطقه برخوردار است.
او درباره نتایج بررسی و کاوش این محوطه در سالهای اخیر اظهار کرد: در بررسی سطحی از دامنۀ پشتۀ اصلی چندین آجر شکسته، که گاه دارای کتیبه بودهاند، شناسایی شد. البته نبشتههای این آجرهای کتیبهدار استامپی به دلیل آبسوده شدن و هوازدگی قابل خواندن نبودند، ولی در یک نمونه، چند کلمۀ ناقص از جمله لوگال (حاکم)، دومو (پسر) و بلیتو (سرور او) قابل خواندن بود که نشان میدهد به زبان اَکدی نگاشته شدهاند.
این باستانشناس ادامه داد: در همین بررسیها، یک تکه آجر دیگر که در عین حال ساده، ولی شگفتانگیز است نیز شناسایی شده که شیارهایی بر سطح دارد. این نمونه مشابه نمونههایی است که به فراوانی در بینالنهرین به دست آمده که سُنت نقشههای جغرافیایی، شهرسازی، پلان معابد و کاخها، طرح سیستم آبیاری و اراضی کشاورزی در هزاره سوم و تا اول پیش از میلاد را تداعی میکند. تطبیق پلان یا طرح نمونۀ گاران با بخشی از توپوگرافی دشت دهلران تا حدودی همخوانی دارد.
به گفته زینیوند، خطوط ارائهشده روی آجر نقشدار، چهار شکل را نمایندگی میکند که عبارتند از رودخانه، کوه، سد یا بند، و کانالهای آبرسانی. چنین وضعیتی در شمال شرقی دشت دهلران؛ جایی که رودخانه دوویرج از سیاهکوه (ارتفاعات زاگرس مرکزی) جاری شده و وارد دشت میشود به واسطۀ تغییرات اقلیمی هزارههای گذشته دارای بستری عمیق شده و انشعابات آبی از این رودخانه را با مشکل مواجه کرده است که همین باعث استفاده از بند برای بالا آوردن سطح آب رودخانه و جاری شدن آب در کانالها در دورۀ عیلام باستان شده است.
این باستانشناس شواهدی از بندهایی را که با نی یا شاخه در یکصد سال پیش روی رود فرات و شمال دزفول برای بالا آوردن سطح آب ایجاد شده بود، نمونۀ قابل اتکایی خواند که احتمالاً روی نقشۀ آجری گاران نیز آمده است.
او گفت: با توجه به شواهد کانالهای باستانی، که از رود دوویرج منشعب میشده و اراضی زیستگاههای گاران و موسیان را تأمین میکرده، به نظر میرسد با یک پروژۀ عمرانی از دورۀ عیلام قدیم مواجهیم که پیش از اجرا همانند سنت بینالنهرینی، پلان آن روی یک آجر کشیده شده است.
این باستانشناس در نتیجه بیان کرد: کتیبه آجری اکدی شناساییشده به همراه آجر نقشدار که احتمالاً نقشهای درباره سیستم آبرسانی است، نظر ما را به اهمیت سیاسی-اقتصادی گاران در سرحدات غربی عیلام سوق میدهد. این منطقه به دلایلی از جمله راه اصلی شوش به بینالنهرین، منابع آبی، منابع طبیعی از جمله قیر و سنگ و رسوبات آبرفتی مناسب برای کشاورزی، مورد طمع میتوانسته قرار بگیرد. از این نظر کشف چنین شواهد مادی در ارتباط با این مؤلفهها دور از انتظار نیست.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: باستان شناسي كشف تپه تاریخی عیلامیان ايلام دشت دهلران دفاع مقدس حج 1403 باستان شناس دشت دهلران
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۴۹۴۸۹۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
نشست ستاد بحران ایلام برای روستای سیلزده «تختان» دهلران
ایسنا/ایلام مدیرکل بحران استانداری ایلام با تأکید بر ارائه خدمات به اهالی روستای «تختان» دهلران که بر اثر سیل دچار خسارت شدهاند، گفت: رفع آسیب های زیرساختی به روستاهای تختان و خربزان دهلران در حال انجام است.
«مجید بگلریان» در نشست ستاد پیشگیری، هماهنگی و فرماندهی عملیات مدیریت بحران شهرستان دهلران در بخش سراب میمه، اظهار کرد: برآورد میزان خسارات وارد شده به روستای تختان و رفع مشکلات زیرساختی وارد فاز عملیاتی شده است.
وی گفت: رفع سریع آسیب های زیرساختی در حوزه های آب، برق و گاز در این روستا بسیار ضروری بوده و تامین آب ۲ روستای تختان و خربزان باید در دستور کار قرار گیرد.
مدیرکل بحران استانداری ایلام با اشاره به بررسیهای مسئولان استان و شهرستان از روستای تختان افزود: اقدامات عمرانی روستای تختان بایستی در کوتاه مدت از منابع داخلی بنیاد مسکن و در دراز مدت از طریق کمیته برنامه ریزی شهرستان دهلران، عملیاتی شود.
بگلریان با اشاره به بارش بالای ۱۰۰میلیمتر بارندگی در پنج شهرستان استان، تصریح کرد: آمار دقیق خسارات باید هر چه سریعیتر برآورد شود و بر اساس شاخصهای ۱۸ گانه با مختصات یو.تی.ام، جمع بندی و به وزارت کشور ارسال شود.
مدیرکل مدیریت بحران استان ایلام در پایان با تاکید بر لزوم ترویج بیمه در بین روستائیان و کشاورزان، خاطرنشان کرد: بیمه نقش مهمی در جبران خسارت های ناشی از حوادث غیرمترقبه از جمله سیل دارد.
فرماندار ویژه دهلران نیز در این نشست با اشاره به خسارات سیل و بارندگی به روستای تختان، گفت: در هنگام وقوع حادثه، نیروهای امدادی و دستگاههای خدماترسان به منطقه اعزام شده و اقدامات اولیه برای اهالی روستا انجام و در ادامه نیز پیگیری برای رفع مشکلات اهالی این روستا در دستور کار قرار گرفت.
«لطیف صادقی» افزود: با تشکیل نشست ستاد پیشگیری، هماهنگی و فرماندهی عملیات مدیریت بحران شهرستان دهلران موضوع بررسی زیرساختهای روستا از جمله آب، برق، گاز، طرح هادی، خسارات وارده به معابر روستا و برخی منازل مسکونی انجام شده است.
وی تأکید کرد: تصمیمات لازم برای رفع مشکلات این روستا، در اسرع وقت با حضور مدیر کل مدیریت بحران استان، مدیر عامل شرکت توزیع برق استان، جانشین مدیر عامل آبفای استان و سایر مسئولان شهرستان و بخش در دستور کار قرار گرفته است.
به گزارش ایسنا به نقل از روابط عمومی فرمانداری دهلران، فرماندار ویژه دهلران با تأکید بر اینکه دستگاههای خدمات رسان باید جهت رفع مشکل این روستا به سرعت وارد عمل شوند، ابراز کرد: رفع مشکلات معابر روستا توسط بنیاد مسکن و حل مشکل راه دسترسی باید به سرعت انجام شود و در درازمدت از بنیاد مسکن توقع داریم که در خصوص احداث دیوار حائل این روستا پیگیری و بررسی لازم را انجام دهد.
انتهای پیام